Een ernstige ziekte zoals kanker, heeft gevolgen voor het hele gezin. Kinderen reageren anders op ziekte dan volwassen gezinsleden. Ook als je diagnose en behandeling alweer een tijd geleden zijn, is het belangrijk om terug te kijken naar de reacties van je kinderen. Die kunnen namelijk ook lang na de diagnose en behandeling gevolgen voor hen hebben. Er zijn grote verschillen tussen de reacties van jonge kinderen en oudere kinderen.
Baby’s
Hoe klein je kind ook is, het is ook waardevol om te vertellen aan je baby wat er allemaal gebeurt. Je baby zal de woorden nog niet kunnen begrijpen, maar is op die manier toch betrokken bij de situatie. Ook kan je baby de intonatie van je stem begrijpen en het échte contact voelen.
Jonge kinderen
Jonge kinderen associëren ernstige ziekte soms met de dood. Bovendien lopen fantasie en werkelijkheid bij hen meestal door elkaar. Ook is het goed om te realiseren dat zij een ander besef van tijd hebben dan volwassenen. Daardoor kunnen jonge kinderen een heel andere voorstelling van je ziekte hebben dan je denkt. Ook als je alles duidelijk en eenvoudig hebt uitgelegd. Zonder dat je het merkt, kunnen kinderen zich schuldig voelen en denken dat het door hen komt dat je ziek geworden bent.
Iets oudere kinderen en pubers
Kinderen in de basisschoolleeftijd en pubers begrijpen vaak beter wat je vertelt. Houd wel in de gaten dat zij zelf vaak op zoek gaan naar aanvullende informatie. Zij zijn bijvoorbeeld ook extra alert op andere verhalen over kanker in hun omgeving. En dit kan ze natuurlijk verkeerde ideeën geven over jouw ziekte. Oudere kinderen kunnen hun gevoelens ook opkroppen. Zij willen je niet belasten met hun verdriet in een periode dat jij het al zwaar hebt.
Praten én luisteren
Hoe oud je kind ook is: vertel wat ze willen weten over jouw ziekte. Sommige vragen zijn heel confronterend en misschien heb je niet altijd even snel een antwoord. Maar open communicatie voorkomt dat je kinderen vastlopen. Kinderen die met ouders kunnen praten over hun ziekte, ervaren minder problemen. Vooral bij pubers heeft open communicatie een positief effect.
Niet alleen praten is belangrijk, maar vooral ook luisteren. Wat jouw kind vraagt over je ziekte, zegt iets over zijn of haar gedachten. En luister bijvoorbeeld eens goed naar je kind als hij of zij anderen vertelt over jouw ziekte.
Meer informatie
- De folder ‘Adviezen bij de begeleiding van uw kinderen als u kanker heeft’, van de afdeling Medische Oncologie van het Radboudumc.
- De folder ‘Kanker… en hoe moet het nu met mijn kinderen’, van KWF Kankerbestrijding.
- www.kankerspoken.nl. Deze site is voor kinderen, ouders, leerkrachten, hulpverleners en andere belangstellenden. Hier vind je informatie voor en over kinderen die een vader of moeder met kanker hebben.
- www.achterderegenboog.nl. Deze site is er voor kinderen en jongeren die van dichtbij te maken hebben (gehad) met het overlijden van een dierbare.