Wanneer begint re-integratie?
Re-integratie begint volgens de Wet Verbetering Poortwachter al in het begin van je ziek zijn. Na ziekmelding wordt namelijk regelmatig gekeken of re-integratie mogelijk is en wat daar dan voor nodig is? Na je behandeling begint het re-integreren pas echt. Zeker als je helemaal niet hebt gewerkt tijdens je behandeling. Re-integreren begint met revalideren, herstellen, lichamelijk en geestelijk. Soms zijn er in jouw omgeving of bij het ziekenhuis waar je bent behandeld revalidatieprogramma’s waar je na je behandeling aan mee kunt doen. Revalideren betekent als eerste lichamelijk herstellen en conditie opbouwen. Dit kun je zelfstandig doen, in een groepsprogramma of individueel met hulp van een (gespecialiseerde) fysiotherapeut. Zie verder Sport en Bewegen en Vergoedingen. Daarnaast is revalideren ook geestelijk herstellen van ziekte en behandeling of wat wel de kankerervaring wordt genoemd. Aan de ene kant wil je snel weer hersteld zijn, aan de andere kant is er vaak veel gebeurd met je. Al deze gebeurtenissen moet je ook verwerken. Het is niet zo dat je eerst weer volledige conditie moet hebben of alles verwerkt moet hebben alvorens je kunt starten met werken. Starten met werken is ook onderdeel van herstellen.
Herstel van kanker kan enkele maanden tot een jaar in beslag nemen. Vermoeidheid, lichamelijke problemen, gevoelens van rouw en verdriet, verwerkingsproblemen maken dat je de greep op de werksituatie soms kan verliezen. De omgeving en je collega’s hebben niet altijd door dat voor jou alles nog niet normaal is, dit wordt versterkt omdat er uiterlijk vaak niets meer aan je te zien is. Verwachtingen van je werkgever en collega’s maar ook van jezelf, zijn vaak te hoog gespannen. Veel mensen en zeker jonge mensen hebben het idee dat ze het werk snel op kunnen pakken, maar dat valt nogal eens tegen. Het is belangrijk dat je er vertrouwen in hebt, dat het weer aan het werk gaan zal lukken. Als je bijvoorbeeld het gevoel hebt dat je alleen je werk hervat om iemand tevreden te stellen, zal je werkhervatting minder kans van slagen hebben. Na kanker kun je je kwetsbaar voelen en wanneer je op het werk merkt dat je weer wat kan, kan dat juist heel positief zijn. Het kan je zelfvertrouwen versterken en daardoor een gunstig effect op je klachten hebben. Sommige mensen merken dat zij na een heftige periode in hun leven, meer kritisch kijken naar wat wel of niet van waarde is in hun leven. Dit kan ook betekenen dat de kijk op hun werk veranderd. Als dit voor ook jou geldt, geef je zelf dan toch de ruimte om rustig na te denken of en welke consequenties je hier aan wil verbinden.
Hoe pak ik re-integratie aan?
Bouw lichamelijke activiteiten ter voorbereiding op het weer gaan werken eerst thuis langzaam op. Begin bijvoorbeeld met iedere dag een kwartier wandelen en bouw dit geleidelijk uit naar iedere dag minimaal een half uur wandelen. Een bepaalde basisconditie hebben is belangrijk alvorens je weer gaat werken. “Hardlopers” vragen te veel van zichzelf en herstellen minder goed dan mensen die de inspanning rustig en systematisch opbouwen. Als je tegen je grens aan loopt weet je dat je een stap terug moet doen. Als je hard gaat en grenzen niet aanvoelt kan het zijn dat je op een bepaald activiteitenniveau blijft hangen en niet meer tot 100% kunt opbouwen, ook loop je meer risico op blijvende (chronische) vermoeidheid. Het is belangrijk dat je het werken in kleine stapjes opbouwt, waarbij je normale weekpatroon het uitgangspunt is. Wanneer je normaal 5 dagen in de week werkt, kun je bijvoorbeeld starten met 1-2 uur per dag en bij uitbreiden dit over alle dagen te doen. Hoe snel je kunt of wilt opbouwen, is onder meer afhankelijk van de aard van je klachten en de aard van je werkzaamheden. Het beste kun je beginnen met een niveau waarbij je het gevoel hebt nog energie over te hebben. Als regel kun je hanteren dat je start met een niveau dat ligt op 1/3 van je maximale niveau. Breid je werk uit op basis van een schema en niet op basis van klachten. Uit onderzoek blijkt werkhervatting op basis van een vooraf gemaakt schema beter te werken, dan op basis van de ernst van de klachten. Mensen die dit laatste doen, gaan juist vaker over hun grenzen heen, met het risico van terugval. Tijdens re-integratie is het belangrijk om te blijven kijken naar de balans tussen werk, bewegen en sociale contacten.
Vermoeidheid is een klacht die nog kan spelen als je weer start met werken. Goed om uit te vinden wanneer je moe bent en wat je moe maakt, zodat je de symptomen leert herkennen wanneer de uitputting zich aandient. Het is belangrijk om te stoppen voordat je de uitputting bereikt. Dat zal niet altijd lukken, maar er weer zo tegenaan gaan als vroeger heeft weinig zin.
Probeer je eigen werkhervattingsplan op te stellen. Het is beter om zelf een opbouwschema te maken dan dat het voor je gedaan wordt. Je kunt je opbouwschema dan zo maken, dat het aansluit bij jouw specifieke situatie. De bedrijfsarts kan je helpen bij het opstellen van het werkhervattingplan. Het is aan te raden je werkhervattingsplan niet alleen met je leidinggevende, maar ook met je collega’s te bespreken. Re-integratie is meer dan alleen maar uren uitbreiden. Re-integratie is geen oefening in volhouden en grenzen verleggen. Waar het om gaat, is dat je een nieuw evenwicht vindt, waardoor je op lange termijn op prettige wijze je werk uit kunt voeren.
Probeer een goede balans te vinden tussen werk en privé, betrek daarom ook je privésituatie bij het opbouwschema. Als je na het uitbreiden van uren vervolgens de avonduren en weekenden nodig hebt om te ‘herstellen’, klopt er iets niet. Je moet ‘s avonds nog energie overhouden. Als dat niet zo is loop je te hard van stapel en is er een groter risico dat je terugvalt. Ook overbelasting in je privéleven kan het traject van werkhervatting belemmeren.
Wie kan me helpen bij re-integratie?
Zoals hierboven al beschreven, kan de bedrijfsarts of Arbo-arts je helpen bij het opstellen van een werkhervattingsplan. Ook op de AYA-poli kunnen we hierover met je meedenken. Wanneer je behoefte hebt aan meer begeleiding kun je terecht bij een re-integratiebureau. Hiervan zijn er velen. Goed om je te oriënteren, een vrijblijvend gesprek aan te gaan en na te gaan of zij ervaring hebben met of gespecialiseerd zijn in patiënten met kanker. Wanneer je een re-integratie bureau wil dat ervaring heeft bij het begeleiden van mensen met kanker kun je bijvoorbeeld terecht bij Re-turn (www.re-turn.nl) en Stap.nu. Bespreek met je werkgever wat mogelijk is. Bedenk daarbij dat een werkgever ook veel baat kan hebben bij de ondersteuning van een re-integratiebureau. Wanneer je gaat re-integreren via het UWV kun je ook om een re-integratiebureau vragen dat gespecialiseerd is in de begeleiding van mensen met kanker. Een manier om dit te doen is het aanvragen van een IRO. IRO staat voor Individuele Re-integratie Overeenkomst, een budget dat door het UWV binnen bepaalde voorwaarden wordt verstrekt om je eigen re-integratie te organiseren. Overleg met je contactpersoon bij het UWV.