Om de kwaliteit van leven van jongvolwassen kankerpatiënten te waarborgen is leeftijdsspecifieke zorg nodig vanaf diagnose tot en met de follow-up of palliatieve fase. Deze AYA-zorg is bij uitstek multidisciplinaire zorg. AYA-zorg wordt verleend én gecoördineerd door de verpleegkundige. Die coördinatie is essentieel omdat naast de medisch behandelaar en de verpleegkundige ook de diversie paramedici een grote rol vervullen in de zorgverlening van AYA-patiënten. Vanuit alle bio-psycho-sociale perspectieven, krijgt de AYA-zorg vorm.
Hoofdstuk in nieuw handboek
In hoofdstuk 29 van de 4e editie van het handboek ‘Psychologische patiëntenzorg in de oncologie’ wordt de psychosociale zorgprofessional bewust gemaakt van unieke leeftijdsspecifieke zorgbehoeften van de AYA-patiëntengroep. Het hoofdstuk geeft vervolgens ook concrete handvatten hoe de zorgprofessional daarop kan anticiperen.
Aan de hand van citaten van zorgprofessionals en AYA-patiënten komen de unieke aspecten van kanker op de jongvolwassen leeftijd aanbod waar binnen de zorg tijdig aandacht voor moet zijn.
Ingegaan wordt op:
-
Verstoring van ontwikkelingsmijlpalen
-
Erkennen en herkennen van de leeftijdsspecifieke AYA-problematiek
-
Vruchtbaarheid en zwangerschap
-
Intimiteit en seksualiteit
-
Vrienden, familie & gezin
-
Emoties
-
Opleiding en werk
-
Hypotheek en levensverzekering
-
Uiterlijk, lichamelijke gevolgen van ziekte en behandeling
-
Palliatieve fase en het doodgaan op de AYA-leeftijd
-
Zorg voor en door naasten
-
De ouders van de (jonge) AYA
-
Broers en zussen van de AYA
-
Partner van de AYA
-
(Jonge) kinderen van de AYA
Omdat ‘een AYA-patiënt indruk maakt op zorgprofessionals in zorg rondom de AYA’ wordt in het hoofdstuk ook ingegaan op aandachtspunten voor de zorgprofessional zelf.
De schrijvers van het hoofdstuk willen de psychosociaal zorgprofessional meegeven:
Herken en erken de AYA-patiëntgroep met diens unieke leeftijdsspecifieke zorgbehoeften en anticipeer daarop, beweeg mee, tijdig en met respect voor de AYA en de sociale context.
Alle onderdelen van AYA-zorg hangen met elkaar samen. Daarom is het essentieel dat zorgprofessionals inclusief de medisch behandelaar vanaf diagnose vanuit de verschillende disciplines en professies eendrachtig en ‘lijn-loos’ met elkaar samenwerken mét en voor de AYA.
Handboek ‘Psychologische patiëntenzorg in de oncologie’
Hoofdstuk 29: Leeftijdsspecifieke AYA-zorg voor jongvolwassenen met kanker
Auteurs: Petra Servaes, Karen van de Ploeg, Vivian Burgers & Eveliene Manten-Horst
Bekijk het eerste deel van het hoofdstuk in het online inkijkexemplaar en bestel het handboek op de website van de uitgeverij.