Vandaag is het Wereldkankerdag, waarbij wereldwijd wordt stilgestaan bij de impact van kanker. De diagnose kanker zet je wereld op z’n kop. Ook voor jongvolwassenen is de impact groot. Het brengt bovendien veel normale vragen in een abnormale situatie met zich mee. Daarom bieden steeds meer Nederlandse ziekenhuizen AYA-zorg aan. Op Wereldkankerdag 2022 trapten zowel het Máxima MC als het Martini Ziekenhuis hun AYA-zorg officeel af!
Wereld op z’n kop
AYA’s (adolescents and young adults) zijn jongvolwassenen tussen de 18 en 39 jaar die de diagnose kanker krijgen. Hierdoor staat je wereld plotseling op z’n kop. Dit brengt veel vragen met zich mee. Vragen over ziekte en behandeling, maar ook over sporten, studeren, werk, (financiële) zelfstandigheid, het kopen van een huis, het aangaan van relaties en het stichten van een gezin. AYA ambassadeur* Jolanda Althuis weet dit als geen ander. In 2019 kreeg zij de diagnose borstkanker in het Martini Ziekenhuis. “Ik had een druk sociaal leven met twee jonge kinderen, en dat stond abrupt stil. In de bloei van je leven stap je ineens op de medische trein. Vanaf dat moment ben je aan het overleven in plaats van leven. Er kwam intens veel op me af en ik zat met heel veel vragen. Over de zorg voor mijn kinderen en mijn kansen op de arbeidsmarkt, maar ook over voeding, omgaan met vermoeidheid en mijn toekomst.”
Wat is AYA-zorg
Dat is precies waar AYA-zorg om draait: oog hebben voor alle aspecten die spelen in het leven van deze jonge mensen. Hierbij staat de vraag ‘Wie ben jij en wat heb jij nodig?’ centraal, ongeacht de tumorsoort of de fase van de ziekte. Hiermee helpt AYA-zorg de patiënt om in zijn of haar kracht te staan en regie over eigen leven te behouden. “Het is echt essentieel dat de specialist deze vraag meteen vanaf het begin stelt, én blijft stellen bij ieder consult”, vult Jolanda aan. “En luister vanuit je hart, want er zit een persoon achter de kanker. Laat de patiënt meedenken. Dit geeft je regie over je eigen zorgproces en daarmee een gevoel van controle over je eigen leven. Laat andere specialisten ook meedenken. Stuur een patiënt met vragen over vruchtbaarheid bijvoorbeeld door naar een gynaecoloog.”
Internist-oncoloog Annette van der Velden sluit zich hierbij aan: “Het is goed dat steeds meer ziekenhuizen AYA-zorg aanbieden, want het gaat over de kwaliteit van leven. Het Martini Ziekenhuis heeft altijd al aandacht voor dit aspect; de toegevoegde waarde van AYA-zorg zit vooral in de structurele borging in de patiëntenzorg.”
AYA-zorg in het Martini Ziekenhuis
In het Martini Ziekenhuis is de AYA-zorg geborgd in het hele zorgpad, ook in de nazorg. Na diagnose vangt een AYA-gekwalificeerde verpleegkundig casemanager oncologie de AYA op. Ook ontvangt de patiënt altijd een doorverwijzing naar een medisch maatschappelijk werker. Daarnaast wordt iedere patiënt besproken in een multidisciplinair AYA-team, bestaande uit een internist-oncoloog, een medisch maatschappelijk werker, een verpleegkundig specialist, een arbeidsdeskundige en uiteraard de verpleegkundig casemanagers oncologie. Hierbij werkt het Martini Ziekenhuis, als onderdeel van het AYA Zorgnetwerk, samen met het AYA kenniscentrum van het UMCG. Door deze multidisciplinaire aanpak krijgt de patiënt de meest optimale dienstverlening. Jolanda Althuis: “Ik zie de betrokkenheid en bevlogenheid van de mensen in het Martini Ziekenhuis, dat is mooi om te zien. Ze begrijpen het belang van leeftijdsgerichte zorg, met oog voor de mens.”
Lees meer over de AYA-zorg in het Martini Ziekenhuis op www.martiniziekenhuis.nl/aya.
*Jolanda Althuis is als ambassadeur aangesloten bij de AYA Foundation. Met als doel om de beste leeftijdsspecifieke zorg te bieden, voor nu en in de toekomst.
Een up-to-date overzicht van alle ziekenhuizen waar AYA-zorg geleverd wordt, is te vinden op de AYA-zorgkaart.
Tekst: Martini Ziekenhuis / AYA Zorgnetwerk
Beeld: Martini Ziekenhuis